Vladimir Michailovitsj Goendjajev, nu bekend onder zijn titel als patriarch Kirill, is de huidige geestelijk leider van de Russisch-Orthodoxe kerk. Zijn vermogen werd bijna 10 jaar geleden al geschat op ongeveer 4 miljard euro. Maar wie is deze man, wat is zijn functie en hoe is hij aan dit vermogen gekomen?
Wat is een patriarch?
Een patriarch is een mannelijke figuur die als het hoofd van een familie, stam of religieuze gemeenschap wordt beschouwd. Het begrip patriarch komt voornamelijk voort uit de oudheid en wordt nog steeds gebruikt in verschillende culturele en religieuze contexten. Het patriarchaat verwijst naar een sociaal systeem waarin mannen de dominante positie innemen.
In religieuze contexten wordt het begrip patriarch gebruikt om religieuze leiders aan te duiden. bijvoorbeeld in de christelijke context, wordt het woord patriarch gebruikt om de bisschoppen van de oosters-orthodoxe kerken aan te duiden. In de islamitische context kan het woord patriarch verwijzen naar de aartsvaders uit de Bijbel, zoals Abraham. Bij patriarch Kirill gaat het dus om een Russisch-Orthodoxe context.
Hoewel het patriarchaat in de afgelopen decennia onder vuur is komen te liggen, met name vanuit feministische hoek, blijft het begrip patriarch een belangrijke rol spelen in veel culturen en religies. In sommige gevallen wordt het begrip ook op een meer symbolische manier gebruikt om de essentie van mannelijkheid te benadrukken.
Wie is patriarch Kirill?
Patriarch Kirill is de huidige patriarch van de Russisch-Orthodoxe Kerk. Hij werd geboren op 20 november 1946 in Leningrad (het huidige Sint-Petersburg) als Vladimir Michajlovitsj Goendjaev en werd op 1 februari 2009 verkozen tot patriarch. Hij is daarmee de opvolger van patriarch Alexius II, die in 2008 overleed.
Kirill studeerde af aan de Theologische Academie van Leningrad en werd in 1969 tot priester gewijd. In de jaren 70 en 80 van de twintigste eeuw bekleedde hij verschillende hoge functies binnen de Russisch-Orthodoxe Kerk. In 1989 werd hij benoemd tot aartsbisschop van Smolensk en Vyazma en in 1991 tot metropoliet van Smolensk en Kaliningrad.
Kirill bekend als een conservatieve kerkleider en heeft zich onder meer uitgesproken tegen homoseksualiteit en abortus. Hij is tevens een voorstander van nauwe banden tussen de kerk en de Russische staat. Al zo’n 10 jaar is bekend dat hij nauwe banden heeft met de Russische president Poetin. Als patriarch heeft hij geprobeerd de positie van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Rusland te versterken en de banden met andere orthodoxe kerken wereldwijd aan te halen.
Omstreden acties
De patriarch is een invloedrijk religieus leider, niet alleen in Rusland maar ook daarbuiten. Hij streeft samen met Poetin naar een ‘Russische wereld’. Daar is geen ruimte voor het door hem omschreven zielloze en destructieve Westen
Hoewel de patriarch in Rusland nog redelijk veel aanzien heeft, zijn er ook vele opmerkelijke dingen, die zijn ‘goedheid’ doen twijfelen. Zo is hij recentelijk streng toegesproken door de huidige Paus, omdat Kirill de oorlog in Oekraïne rechtvaardigde. Paus Fransiscus waarschuwde hem om niet een ‘misdienaar van Poetin’ te worden.
Verschillende priesters van de Russisch-Orthodoxe kerk hebben zich van het patriarchaat in Moskou, dus van Kirill, afgesplitst. De priesters voelden zich onderdrukt, omdat zij excuses moesten maken aan Kirill, nadat zij juist aan hem hadden gevraagd zich tegen de oorlog in Oekraïne uit te spreken.
Verder is bekend dat Kirill onder verschillende valse namen vastgoed bezit. Helemaal illegaal is hij hier ook niet bezig. De rest van zijn vermogen zou hij halen uit sieraden en jachten.
Vermogen
Er zijn dus geen betrouwbare schattingen van het persoonlijke vermogen van Patriarch Kirill, aangezien hij als religieus leider niet verplicht is om openbaar verantwoording af te leggen over zijn financiële zaken. De Russisch-Orthodoxe Kerk als instituut en de kerkleiders als individuen hebben aanzienlijke bezittingen en inkomsten, waaronder onroerend goed en bedrijven.
Maar, er zijn verschillende beschuldigingen van corruptie en ongepast financieel gedrag geuit tegen de Russisch-Orthodoxe Kerk en sommige van haar leiders, waaronder Patriarch Kirill. Bijvoorbeeld, in 2012 publiceerde de Russische oppositieleider Aleksej Navalny een rapport waarin hij beweerde dat Kirill persoonlijk een luxe appartement van ongeveer $30 miljoen bezat in het centrum van Moskou, hoewel de patriarch dit ontkende. Andere rapporten hebben gesuggereerd dat de Russisch-Orthodoxe Kerk lucratieve deals heeft gesloten met staatsbedrijven en dat sommige kerkleiders een luxueuze levensstijl leiden.
Het Amerikaanse zakentijdschrift Forbes heeft het vermogen van patriarch Kirill in 2006 geschat op 4 miljard euro. Waar dat vandaan komt, is niet helemaal te achterhalen. Misschien dat zijn nauwe banden met president Poetin ook nog het een en ander oplevert.
Geestelijken met veel vermogen
Er zijn echter ook veel geestelijken en religieuze leiders die een eenvoudige levensstijl aanhouden en zich volledig richten op hun spirituele taken en hun gemeenschap. In veel religieuze tradities wordt soberheid en het afzien van materiële bezittingen gezien als een deugd, en er zijn tal van voorbeelden van heiligen en wijzen die dit hebben nagestreefd.
Een voorbeeld van een geestelijke met wel veel geld is de Amerikaanse televisiepredikant Joel Osteen, die wordt geschat op een persoonlijk vermogen van meer dan $ 100 miljoen, grotendeels als gevolg van de inkomsten uit zijn boeken en zijn megakerk, de Lakewood Church in Houston. Een ander voorbeeld is de Braziliaanse bisschop Edir Macedo, oprichter van de Universele Kerk van het Koninkrijk van God, die wordt geschat op een vermogen van meer dan $ 1,1 miljard.
Het is belangrijk om op te merken dat er in de wereld verschillende geestelijken en religieuze leiders zijn die aanzienlijke rijkdom hebben vergaard, vaak als gevolg van hun betrokkenheid bij kerkelijke instellingen of door middel van donaties van volgelingen. Maar houd in gedachten dat veel geestelijken en religieuze leiders zijn die een eenvoudige levensstijl aanhouden en zich volledig richten op hun spirituele taken en hun gemeenschap, zoals in veel religieuze tradities wordt aangemoedigd.
